Informatyk ZakładowyNiniejsza blogonotka zawiera tekstowy zapis gawędy o Transportoidzie, będącej tematem poprzedniej blogonotki. Podczas gawędy opowiedziałem o aplikacji mobilnej, którą rozwijałem wraz z niewielkim zespołem w latach 2010-2014.
Transkrypcja pozwoli zapoznać się z gawędą wszystkim, którzy nie mogą obejrzeć trzygodzinnego nagrania wideo (albo szybciej czytają, niż słuchają). Aby tekst lepiej się czytało, w treści gawędy dokonałem niewielkich modyfikacji i skrótów.
Od pewnego czasu moja aktywność w internecie jest skupiona wokół bloga Informatyk Zakładowy, jednak w roku 2010 czy 2012 było inaczej. Tworzyłem wówczas aplikację mobilną Transportoid czyli rozkład jazdy komunikacji publicznej dla kilkudziesięciu polskich miast i aglomeracji. Wraz z Piotrkiem Owcarzem i Tomkiem Przybylskim dostarczaliśmy aktualne rozkłady dla setek tysięcy użytkowników smartfonów z systemami Android oraz śp. Windows Phone.
Po drodze miało miejsce wiele przygód – zostałem aktywistą społecznym walczącym o dostęp do informacji publicznej, wziąłem udział w panelu dyskusyjnym organizowanym w Brukseli przez Komisję Europejską, aplikacja zdobywała nagrody i wyróżnienia oraz przecierała nowe ścieżki w e-usługach z obszaru transportu publicznego.
Niestety, nie każda startupowa historia kończy się dobrze. Od kilku tygodni wydobywałem z otchłani stare maile, zapomniane pliki, przypominałem sobie co planowaliśmy, co się udało, gdzie musieliśmy pogodzić się z porażką – i cały czas atakowały mnie potężne dawki nostalgii i melancholii. Zapraszam do obejrzenia i wysłuchania trzygodzinnej opowieści o narodzinach, rozkwicie i zmierzchu Transportoida!
Systemowi Losowego Przydziału Spraw poświęciłem kilka krytycznych tekstów, miło dla odmiany napisać coś pozytywnego. W Portalu Informacyjnym Sądów Powszechnych pojawiła się „Wyszukiwarka raportów z SLPS” której jeszcze kilka dni temu na pewno tam nie było. Czyżbyśmy wreszcie mieli nieskrępowany dostęp do raportów z wszystkich losowań? Byłoby to świetną wiadomością – każdy chętny mógłby sprawdzić, czy nie pojawiają się tam jakieś nieprawidłowości.
Niestety, Ministerstwo Sprawiedliwości wdrożyło w wyszukiwarce mechanizm utrudniający zautomatyzowane pobranie kompletu raportów. Co gorsza, rolę tę pełni reCAPTCHA od Google, co oznacza tak naprawdę, że polski obywatel pragnący pobrać dokument wytworzony przez polskie ministerstwo a przechowywany na serwerze w Polsce, musi poprosić o taką możliwość… amerykańską megakorporację.
Fundacja Moje Państwo od roku 2017 walczy ze zmiennym szczęściem o ujawnienie algorytmu stojącego za Systemem Losowego Przydziału Spraw, programem komputerowym rozdzielającym sprawy sądowe między składy sędziowskie. Ministerstwo przez lata odmawiało jego publikacji, jednak w połowie września 2021 nagle poddało się – na stronie gov.pl umieszczono dokument o nazwie Algorytm_losowania_utworzony_na_podstawie_dokumentacji_analitycznej_v111.pdf, dostępny pod ścieżką Ministerstwo Sprawiedliwości → O ministerstwie → Informacje publiczne → Algorytm SLPS.
Czy rzeczywiście Ministerstwo ujawniło komplet informacji niezbędnych do odtworzenia sposobu działania kluczowego modułu systemu? A może ustępstwo było pozorne a my dostaliśmy zestaw niekompletnych i niespójnych informacji, które grają rolę listka figowego skrywającego nieprzejrzystość SLPS? Zapraszam do lektury mojej analizy dokumentu!
Kopciuszek nie podał Dobrej Wróżce specyfikacji karety, zaprzęgu, sukni ani pantofelków, wystarczyło Marzenie. Dobra Wróżka nie potrzebowała algorytmu opisującego kolejność transformacji flory i fauny w dwuślad z rzędem i fiakrem, miała Zaklęcie. Odległe echo takiego podejścia odnajdujemy w Regulaminie urzędowania sądów powszechnych, gdzie zamiast algorytmów działania SLPS mamy jedynie zarysy kształtu i okruchy specyfikacji. Niestety, życie to nie bajka, kobiety żyjące z uprawiania magii nie zniżają się do realizacji projektów IT – zamiast karety mamy więc furmankę z dyszlem z tyłu. Niby da się jechać, ale nie uciekniemy od pytania „gdzie był opis wymagań tego czegoś”.
Niniejszy artykuł inspirowany jest wieloletnim sporem sądowym Fundacji Moje Państwo o dostęp do kodu źródłowego i algorytmu działania Systemu Losowego Przydziału Spraw (o którym pisałem tutaj i tutaj). Zastanowimy się, czy rzeczywiście algorytm zawsze oderwany jest od kodu źródłowego oprogramowania, czy zawsze algorytm zostanie prawidłowo przełożony na kod, i wreszcie – w jaki sposób spełnić takie żądanie, gdy… spójna specyfikacja algorytmu nigdy nie powstała, zaś wyprodukowane oprogramowanie zawiera fundamentalne błędy. Mam nadzieję, że informacje zawarte w tekście przydadzą się prawnikom – wraz z cyfryzacją usług publicznych podobnych tematów będzie raczej przybywać niż ubywać.